É cousa sabida: a crise erosiona as clases medias e, de aí para abaixo, a moitos máis. Grupos que adelgazan en tamaño ou minguan as súas rendas por empobrecemento de moitos. Tanto máis canto máis abaixo na escala de ingresos.
O “contrato social”, estábel até ese momento, fica na promesa , e certamente nas conquistas, de progreso con cohesión social. Sobreveñen agora sociedades crecentemente desiguais e agroma certa creba do modelo social coas conseguintes incógnitas sobre do devir desa orde.
Unha orde que montou e mantivo no poder a opcións políticas centrais, hoxe fortemente deslexitimadas, pois para bastantes son consideradas artífices, cómplices ou necias incapaces de ver vir a tormenta, e moito menos parala.
Personaxes na procura de autor: una parte importante, está por ver canto, deses sectores sociais, antes no confort conformista e/ou na desmobilización propiciada, que referendaba deseguido a posición determinante desas opción centrais, e hoxe nun proceso de desmoderación, entre molestos, cabreados e coléricos.
Fornecer un novo imaxinario, construír un discurso para ese grupo, promete – xa ficou constatado noutros momentos e hoxe noutras latitudes – apreciábeis rendementos. Poder.
Para que calle o discurso é condición obvia emitilo na mesma lonxitude de onda na que sintoniza o receptor. Un receptor ao que as duras e competitivas condicións de traballo, as novas tecnoloxías da información e comunicación e a produtividade, a publicidade, a vida, acostumou e instalou no instantáneo. Apresa, apresa. Simultaneidade, instantaneidade, inmediatez, rapidez febril.
Como consecuencia imponse a necesidade dun discurso breve, simpleza de conceptos, códigos binarios 0/1, branco/negro, bo/malo. Lemas. O éxito fica na identificación inmediata do destinatario coa mensaxe, na asunción rápida do lema.
Xa que logo o siloxismo que conduza ao lema como conclusión compre asentalo en poucas, moi poucas, premisas. As premisas, síntomas, indicios nos que se sintetiza a representación da realidade deveñen os dados fulcrais, os importantes, os monotemas, os casos decisivos a resolver.
Escollidos os casos so fica a reiteración, até a saciedade. Poñelos sempre debaixo dos focos, perto dos altofalantes. Magnificalos, facelos máis grandes até convertelos en categoría, en expresión do universo real ao que dende ese momento substitúen. Fora diso o resto pouco importa. Esaxeración, hipérbole, a parte polo todo, verdades a medias, grandes mentiras.
Axuda moito nese empeño a exhibición descarnada dalgún detalle “real”, concreto, de impacto. Aí o íntimo convértese en público. Procacidade e desvergonza para facer máis ruído. Distracción. Espectáculo masivo.
A selección dos elementos importantes do conto ten en cada país ingredientes xenuínos, no fondo facilmente exportábeis coas adaptacións culturais mínimas: a grandeza e unidade da patria en perigo, os auténticos cidadáns ameazados e inseguros, os valores e cultura identitaria tradicionais e eternos en grave risco. Sermón vello que reverdece. Lembramos a Brecht: óese outra vez falar de grandeza…
