Na cidade de Lugo, “entusiasmada” nos últimos tempos co baloncesto e co fútbol, hai varias pintadas que din “mais futvol, por fabor”. Nunha delas alguén corrixiu a ortografía e, pasados uns días, outras persoas (probablemente as que fixeron a primeira pintada) escribiron “¿Seica non entendes a p… retranka? Pois iso, como estes días se fala pouco de fútbol, vou falar eu un chisco.
Nesta semana, lin nun xornal de Vigo que non se lle estaba dando a importancia que merecía ao gol que marcou o xogador do Celta, Iago Aspas, coa selección española e que lle serviu para clasificarse como primeira de grupo. Coincido con esa análise. Se o gol o tivera marcado un futbolista español que xogara no Real Madrid, estaríannos falando diso durante dez anos seguidos. Pasaría á “historia” do fútbol español.
Pero agora imos falar de temas históricos mais serios. Este ano conmemóranse os cincuenta anos do maio francés do 68. A este movemento téñense dedicado moitos artigos de lembranza e análise. Sen embargo apenas teño visto artigos sobre os cincuenta anos do movemento de estudantes e obreiros/as en México que comezou en Xullo do 68 e que sufriu a tremenda represión do 2 de outubro: a matanza de Tlatelolco. Non se trata aquí de facer unha relación do que pasou. Pódese recorrer a distintas fontes de internet, mesmo a Wikipedia, ou, se cadra mellor, a escoitar as cancións de Judith Reyes que resumen a modo de crónica os feitos mais importantes daquel movemento. Moito me temo que pasará desapercibido. De feito cando trato de indagar sobre o coñecemento que se ten daqueles feitos, atópome que á xente nova non lles sona para nada, mais que tampouco os coñece moita xente da miña xeración que si lembran as Olimpíadas do mesmo ano celebradas precisamente en México .
Recordamos as loitas obreiras conmemorando o primeiro de maio de cada ano, pero, agás excepcións, non nos acordamos de moitas outras. Menos mal que en Galiza si nos lembramos do 10 de marzo. E menos mal que temos a Quilapayún para, conforme indican, contarnos aquelo que a historia non quere recordar: en decembro de 1907, na pampa, os/a obreiros/as chilenos/as do salitre (e tamén peruanos/a , bolivianos/as e arxentinos/as), declaráronse en folga e baixaron á cidade de Iquique a levar a súa reivindicación mais preto dos poderes públicos e económicos. Moitas persoas foran recluídas na Escola de Santa María e cando quixeron desaloxalas, negáronse a abandonala. Foron ametralladas e asasinadas polo exercito. Morreron centos. Algunhas fontes cifran o numero de mortes en varios milleiros. Non só folguistas, senón tamén as persoas que os/as acompañaban, incluídas nenas e nenos. Tampouco hai moita xente que ouvira falar de tan horríbel matanza, pero aínda é posíbel coñecer o que pasou escoitando a cantata de Santa María de Iquique nos vídeos de internet, quen non conserve o vinilo.
Estes son só dous exemplos, que me viñeron á cabeza ao escoitar vellas cancións, para ilustrar o feito de que acostumamos a lembrar a historia do primeiro mundo, pero non a dos países colonizados, aínda que, queiramos ou non, ten moito valor e moita influencia no resto do mundo, o que existe mais aló dos países mais desenvolvidos, ou sexa a inmensa maioría da humanidade.
Pero isto non ten moito que ver co gol de Iago Aspas ¿Ou si?
