Espaço público, Cultura, Política, Comunidade, Território, Pessoas

O proxecto político do nacionalismo galego

Empezo este artigo dicindo algo absolutamente obvio. O nacionalismo galego, coma calquera organización que queira cambiar a situación actual, necesita un proxecto político que recolla, polo menos, tres aspectos: os obxectivos que se pretenden acadar, un programa estratéxico que concrete estes obxectivos no medio-longo prazo e as propostas a curto prazo para avanzar cara eles.

O nacionalismo galego é hoxe unha alternativa poderosa mais tamén ten as súas debilidades. Desde o meu punto de vista, con respecto aos tres aspectos que acabo de indicar aquí enriba, a principal debilidade do nacionalismo galego está nos dous primeiros. O nacionalismo ten definido os seus obxectivos de xeito difuso e ademais a nivel estratéxico pouco máis ten concretado que aquilo que figura nos programas electorais. Esta situación fai que siga sendo habitual concorrer ás eleccións propoñendo “plans” dos que só se presenta o nome pero non se di en que consisten nin as medidas que incluirían. E tamén que, en máis dunha ocasión, as principais accións de goberno consistan en facer reivindicacións diante doutras Administracións.

Ao meu entender, hai que definir con nitidez os obxectivos e o proxecto político do nacionalismo. Como xa teño dito nun artigo anterior, o que pode permitir que a maioría das galegas e galegos se sumen ao movemento nacionalista é a proposta dun proxecto nacional para o futuro. Aí é onde hai que clarificarse. ¿Aspírase a ter máis competencias para profundar na actual autonomía? ¿Preténdese un país federado ou confederado no Estado Español? ¿Federado ou confederado con Portugal? ¿Unha federación ou confederación da península ibérica? ¿Aspírase a construír unha nación independente? ¿Ou ben o obxectivo é conseguir a soberanía nacional sen prexulgar o xeito en que se pode facer efectiva? Isto debería concretarse. Outra cousa é o ritmo con que se avance e/ou o camiño que se siga para chegar a onde se pretende chegar. Ou que se faga máis ou menos fincapé nas propostas a curto prazo.

A carencia dun proxecto nacional consistente, ao meu xeito de ver, ten conducido ao nacionalismo nos últimos tempos a unha posición política que podiamos cualificar case de “rexionalista” ou de “localista”. Ou incluso próxima a unha especie de “sindicalismo territorial”. ¿Que diferencia realmente ao nacionalismo galego das outras forzas políticas ? Eu penso que para a maioría da xente a diferenza non está no seu proxecto de futuro senón en que é máis reivindicativo con respecto ao Estado Español. Agora ben: ¿Para que? ¿Para ter empresas galegas que fagan o mesmo que as non galegas? ¿Para seguir cos monocultivos exportadores ( leite e eucalipto/piñeiro)? ¿Para ter un AVE que aumenta a nosa dependencia de Madrid? En relación con isto, ao meu entender, o nacionalismo, se non cambia, comezará a semellarse a esas orquestras que tocan as mesmas cancións que as outras pero máis “cargadas de bombo”.

O mesmo ocorre no aspecto social. Este país e o mundo teñen cambiado moito nos últimos tempos. Xa pasaron arredor de corenta anos desde que o nacionalismo galego elaborou as súas bases teóricas fundamentais. Pero hoxe nin a composición social e territorial do país, nin a súa estrutura de clases é a mesma. Non obstante teño a impresión de que, moitas veces, continúanse facendo propostas para o país como se seguira sendo aquel que coñeciamos, sen caer na conta de que xa non o é. Hai moitos debates pendentes. Por exemplo: ¿Cal é papel do público?, ou mellor: ¿Que se entende por público?. Neste sentido compre clarificar unha posición normalmente moi entalada entre a visión “sindical” e a busca de maior “eficacia” na xestión. Outros debates pendentes son, por exemplo: ¿Cales son as necesidades que hoxe se poden considerar básicas? ¿Cal é o papel do mercado? ¿Que propostas ten o nacionalismo sobre a renda básica? ¿E sobre os orzamentos participativos ?

Lembro que na etapa onde o nacionalismo (BNG) xestionou a economía do concello de Lugo gabábase de rebaixar a presión fiscal. ¿É esta a posición sobre os impostos de todo o nacionalismo actual ? En todo caso: ¿Cales son as súas propostas sobre a política impositiva ?

¿O nacionalismo é partidario de seguir co crecemento económico indefinido ou se pode aproximar, en certo xeito, as teorías do decrecemento ? ¿Aposta polo monocultivo gandeiro intensivo e exportador ou realmente é partidario da soberanía alimentaria e das casas de labranza (pequenas explotacións agrarias familiares)? Casas de labranza que, ao meu entender, con certas modificacións podían situarse na vangarda das novas ideas sobre agricultura, as máis actuais e progresistas que se abren paso a nivel mundial.

Considero fundamental a clarificación destes aspectos porque é o que permitirá ir identificando con quen se conta para construír o futuro.

Seguro que existen persoas que a nivel individual teñen respostas e ideas sobre estes interrogantes. Eu mesmo se cadra podo telas para algún deles. Pero non se trata do que se pensa a nivel individual, senón da conformación do pensamento colectivo. É posíbel tamén que o nacionalismo teña respostas e ideas sobre certas cuestións concretas. Pero non se trata de dar alternativas illadas senón de configurar un proxecto global e coherente. E confío en que se consiga.

Sobre o autor

Xoán Carlos Carreira Pérez

Doutor engenheiro agrónomo, professor de Engenharia Agroflorestal na Universidade de Santiago de Compostela. Autor de vários livros e artigos científicos, tem colaborado em diversos meios de comunicação, como A Nosa Terra, El Progreso, Vieiros e Praza Pública.

Comenta aqui!

Comenta aqui!

Espaço público, Cultura, Política, Comunidade, Território, Pessoas

Elias J. Torres Feijó

Tenta trabalhar coletivamente e acha que o associativismo é a base fundamental do bom funcionamento social e comunitário. A educação nos Tempos Livres é um desses espaços que considera vitais. Profissionalmente, é professor de Literatura, em origem, e, mais, na atualidade, de Cultura.

Xoán Carlos Carreira Pérez

Doutor engenheiro agrónomo, professor de Engenharia Agroflorestal na Universidade de Santiago de Compostela. Autor de vários livros e artigos científicos, tem colaborado em diversos meios de comunicação, como A Nosa Terra, El Progreso, Vieiros e Praza Pública.

Xosé Manuel Sarille

Polemista e tamén escritor. Autor do ensaio "A Causa das Mulleres". A quen lle interese lelo pode solicitalo neste blog e enviaráselle ao enderezo correspondente sen custo ningún do exemplar nin do transporte.

Manuel Jordán Rodríguez

Lembrado e Querido Manuel Ánxel

Viva Cerzeda

Espaço público, Cultura, Política, Comunidade, Território, Pessoas… Viva Cerzeda é a comemoração, para nós, da amizade, do bom humor sempre que possível e de tentar contribuir com algumhas ideias e opiniões para entender(mos) e atuar(mos) do melhor modo o mundo… É ambicioso mas é-che o que há… e para mais não damos…

Contacta-nos aqui

Acompanha